Préstamo interbibliotecario e Internet: análisis de un modelo para bibliotecas universitarias españolas basado en agentes

Author

Rodríguez-Gairín, Josep-Manuel

Director

Urbano Salido, Cristóbal

Somoza Fernández, Marta

Tutor

Urbano Salido, Cristóbal

Date of defense

2015-09-22

Legal Deposit

B 27212-2015

Pages

221 p.



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Departament de Biblioteconomia i Documentació

Abstract

Esta tesis doctoral parte de la hipótesis que el uso de agentes informáticos puede mejorar los procesos implicados en la gestión del préstamo interbibliotecario en las bibliotecas universitarias españolas. Los objetivos de esta tesis son por una parte analizar los procesos implicados en la gestión del préstamo interbibliotecario, comparando el modelo español con modelos internacionales, y por otra analizar la funcionalidad de los agentes de software en el ámbito de las bibliotecas, valorando su viabilidad, y aplicándolos a la gestión del préstamo interbibliotecario para constatar su utilidad. Se plantean cinco preguntas de investigación ¿Las bibliotecas universitarias españolas han seguido los modelos internacionales en lo que se refiere a la automatización? , ¿Las características del préstamo interbibliotecario en las bibliotecas universitarias españolas se adaptan a las normativas internacionales?, ¿Se están usando agentes en los sistemas de automatización de bibliotecas universitarias?, ¿Pueden los agentes de software ser aplicados en la gestión del préstamo interbibliotecario en las bibliotecas universitarias españolas?, ¿Resultan dichos agentes útiles y aplicables a un modelo de gestión del préstamo interbibliotecario descentralizado como el de las bibliotecas universitarias españolas? Para contestar estas preguntas se aplican dos tipos de metodologías; por una parte una revisión bibliográfica y normativa y por otra una metodología experimental basada en la observación e introducción controlada de agentes informáticos en los procesos de gestión del préstamo interbibliotecario. Se utilizan agentes que permitan la verificación de los datos de las peticiones, tanto administrativos como bibliográficos, y agentes de búsqueda que completen las citas bibliográficas para minimizar los errores en la posterior localización. Se diseñan también agentes que permiten la sincronización del estado de las peticiones entre distintos sistemas de gestión de préstamo interbibliotecario, como es el caso del sistema GTBib presente en las bibliotecas universitarias españolas con el sistema WorldShare de la red americana OCLC. Como resultados de la revisión bibliográfica y normativa podemos constatar la idiosincrasia del modelo de préstamo interbibliotecario de las universidades españolas respecto a otros países como Estados Unidos o Inglaterra. Mientras que en España predomina un modelo de automatización uniforme y descentralizado en el que cada biblioteca universitaria dispone de su propio programa de gestión, siendo éste GTbib en un 95% de ellas, en otros países predominan modelos centralizados asociados a un catálogo colectivo como es el caso de OCLC o a una gran biblioteca de préstamo como es el caso de la British Library inglesa. Como resultado de aplicar agentes en la gestión del préstamo interbibliotecario queda constatada su utilidad al suponer una reducción del tiempo de procesos, una mejora en los mismos y en definitiva un incremento en la satisfacción del usuario del sistema; tanto de los gestores de la aplicación como de los usuarios finales, profesores, investigadores o estudiantes.


ABSTRACT: The hypothesis in this thesis is that the use of software agents can improve the processes involved in the management of interlibrary loan (ILL) in Spanish university libraries.   The thesis have two main objectives: first, to analyze the processes involved in the management of ILL, comparing the Spanish model with international standards; second, to analyze the functionality of software agents in the field of libraries, assessing their feasibility and performance in the management of ILL, in order to ascertain its usefulness.   To achieve these objectives, two types of methodologies are applied: on the one hand a review of current literature and standards, and on the other an experimental methodology based on observation of the performance of computer agents in the management of ILL transactions. The use of three types of agents have been studied: agents that enable verification of administrative and bibliographic data of the requests, search agents who complete bibliographic references to minimize errors in the subsequent localization, and agents for synchronization status of requests from different ILL management systems. The tests for this compatibility have been tested among Spanish university libraries using GTBib ILL system and OCLC WorldShare integrated LMS.   As results of the literature and standards review we have profiled the characteristics and idiosyncrasies of the Spanish universities ILL model, in comparison to other countries like the US or UK. While in Spain a decentralized model prevails, in which each university library has its own management program (GTbib the prevalent one, with a 95% share), in other countries predominate centralized models, associated in most cases with a union catalog, as it is the case with OCLC in the US, or in other cases like UK where the model is based in a huge lending library and document supply center such as the British Library.   The results obtained after applying agents to ILL management systems have been very useful for some reasons: agents perform tasks efficiently and that improves the overall performance, with a reduced process time for the requests. That at the end gives to the user and the librarians a greater satisfaction and a timely control of the process.

Keywords

Préstec interbibliotecari; Préstamo interbibliotecario; Interlibrary loans; Serveis d'obtenció de documents; Suministro de documentos; Document delivery; Biblioteques universitàries; Bibliotecas universitarias; Academic libraries; Automatització de biblioteques; Automatización de bibliotecas; Library automation; Serveis web; Servicios Web; Web services; Agents intel·ligents (Programes d'ordinador); Agentes inteligentes (Programas de ordenador); Intelligent agents (Computer software)

Subjects

02 - Librarianship

Knowledge Area

Ciències de l'Educació

Documents

tesis_rodriguez_gairin_pdfa.pdf

23.06Mb

 

Rights

L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/es/
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/es/

This item appears in the following Collection(s)