Estudio Morfoclínico Craneofacial en Niños con Patología Respiratoria Crónica y Respiración Oral

Author

Afonso Lopes Roque Agostinho, Helena Maria

Director

Áivares Furtado, Ivo da Piedade

Salvado e Silva, Francisco Joao

Tutor

Ustrell i Torrent, Josep Maria, 1953-

Date of defense

2015-05-27

Legal Deposit

B 18346-2015

Pages

290 p.



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Facultat d'Odontologia

Abstract

Las enfermedades respiratorias crónicas presentan una alta prevalencia entre la población infantil. La OMS referenció la mala oclusión dentaria como la preocupación más urgente después de la caries y la enfermedad periodontal. Este estudio se propone evaluar las alteraciones craneofaciales, de la vía aérea y alteraciones de mala oclusión, comparando niños con patología respiratoria crónica y respiración oral, con niños sin patología respiratoria y con respiración nasal. Se efectuó un registro fotográfico de las arcadas dentarias, reproducción de las mismas en modelos de estudio, análisis de la codificación de la matriz funcional por medio de vídeo y registro craneofacial a través de la telerradiografía. También se efectuó un registro con preguntas clave, que pudiera después ser validado en el rastreo de niños con el síndrome del respirador oral. Se evaluaran 200 niños,de la Consulta de Estomatología Pediátrica del Hospital de Santa María de Lisboa, entre cinco y catorce años, homogénea en edades y género, con mala oclusión: 100 con patología respiratoria crónica y respiración bucal (G1) y 100 sin patología respiratoria crónica y con respiración nasal (G2). Se efectuó la cefalometría de las telerradiografías utilizando programa informático Nemoceph. Las mediciones en modelos de yeso se realizaron utilizando paquímetro digital fixPoint RS232C. La análisis estadístico se realizó con la aplicación informática Statistical Package for Social Sciences (SPSS), utilizando un nivel de significancia del 5%. Para la medición de variables cualitativas se usó el test del chi-cuadrado o de Fisher y para las variables cuantitativas la prueba de t-Student. El cuestionario fue validado por análisis de clusters, usando el método Average Linkage within and between groups y el coeficiente de concordancia de Jaccard. Para evaluar la influencia del tamaño de las amígdalas, independientemente de la respiración, se formaron dos grupos con n=35 cada uno, con y sin hipertrofia de amígdalas, existiendo elementos con y sin respiración oral. Para evaluar la influencia del colapso de las narinas, se formaron también dos grupos, de 40 elementos cada uno, con y sin colapso de narinas. Los niños con patología respiratoria y respiración oral presentan alteraciones significativas entre la base del cráneo y el plano mandibular (FMA, SN.GoGn), a la altura del tercio medio anterior de la cara (N-ANS), en el largo del ramo de la mandíbula (Po-Go), en el largo de la maxila (Co-A) y en el ancho de la vía aérea. En las arcadas dentarias existen alteraciones significativas en la mordida cruzada anterior y posterior, overbite, overjet, distancias intermolares e intercaninos inferiores. En relación al cuestionario, se verificó un resultado entre el 88,8% y el 94% para el coeficiente de concordancia de Jaccard, y una tasa de acierto entre el 94,4% y el 97% (dentro de los grupos y entre grupos). Se concluye que los niños con patología son esqueléticamente más verticales y presentan: maxila más pequeña; menor altura del tercio medio de la cara; ramo mandibular más corto; vía aérea más estrecha; más mordida cruzada anterior y posterior, menor overbite y overjet; mayor distancia intermolares e intercaninos inferiores. La etiología de la mordida cruzada posterior e aumento de las distancias intermolares e intercaninos inferiores puede deberse a la respiración oral por llevar a una posición más baja de la lengua. La etiología de la mordida cruzada anterior puede estar asociada tanto a la respiración oral como a la hipertrofia de las amígdalas. La hipertrofia de las amígdalas condiciona el tamaño de la vía aérea, pero el colapso de las narinas no tiene influencia. Las alteraciones por el tamaño de las narinas se traducen en un largo menor de las medidas N-ANS, Co-A, Co-Gn. El cuestionario puede ser otro instrumento disponible para el diagnóstico del síndrome del respirador oral.


This study proposes to evaluate the craniofacial abnormalities, pharyngeal airway changes and malocclusion, comparing children with chronic respiratory disease and oral breathing with children without respiratory disease and nasal breathing. A sample of 200 children, between five and fourteen, matched in age and gender, with malocclusion, were divided in two groups: 100 with chronic respiratory disease and oral breathing (G1) and 100 without chronic respiratory disease and nasal breathing (G2). Cephalometric teleradiography registration and dental casts measurements were made. Angular and linear measures and the answers of a medical questionnaire history were subjected to statistical analysis using SPSS, version 19. Significance level of 5 % was used. Chi-square or Fisher test and t-Student's test was used respectably for qualitative and quantitative measurements. The questionnaire was validated by clusters analysis (Average Linkage Within and between groups). G1 group showed significant changes between the cranial base and the mandible plane (FMA and SN.GoGn), N-ANS distance, in length of mandible ramus (Go-Po), maxillary length (Co-A) and the width of the pharynx. Dental arches showed significant changes in anterior and posterior cross bite, less overbite, less overjet, larger intermolar and intercanine mandibular distance. Next, to assess the influence of the tonsils size, we formed two groups with n = 35 each, with and without enlarged tonsils, with elements with and without oral breathing. To evaluate the collapse of the nostrils, we formed two groups with 40 elements each, with and without collapsing nostrils. Conclusions: children with respiratory pathology and oral breathing are skeletally more vertical and have smaller maxillary length, shorter mandible ramus, more narrow airway, more anterior and posterior cross bite, a larger lower intercanine and intermolar distance. Large tonsils are associated with shorter length of the maxilla and backward inclination of the upper and lower incisors. Hypertrophy of the tonsils determines the size of the airway but the collapse of the nostrils has no influence. The etiology of anterior crossbite may be associated with either oral breathing or tonsils’ hypertrophy. The questionnaire was validated and it can be one more tool in the diagnosis of mouth breathing.

Keywords

Malalties de l'aparell respiratori en els infants; Enfermedades del aparato respiratorio en niños; Respiratory diseases in children; Rinitis; Rhinitis; Maloclusió; Maloclusión; Malocclusion; Cefalometria; Cefalometría; Cephalometry

Subjects

616.3 - Pathology of the digestive system. Complaints of the alimentary canal

Knowledge Area

Ciències de la Salut

Documents

HELENA_AGOSTINHO_TESIS.pdf

4.456Mb

 

Rights

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)