Estudio de la enfermedad por reflujo gastroesofágico en pacientes roncadores o con síndrome de apnea del sueño

Autor/a

Modolell Aguilar, Inés

Director/a

Mearin Manrique, Fermín

Monés Xiol, Juan

Esteller Moré, Eduard

Fecha de defensa

2013-04-03

ISBN

9788449036996

Depósito Legal

B-18208-2013

Páginas

75 p.



Departamento/Instituto

Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Medicina

Resumen

La enfermedad por reflujo gastro-esofágico (ERGE) y el síndrome de apnea del sueño (SAOS) coinciden con frecuencia en el mismo individuo, y comparten no sólo factores de riesgo, sino algunos mecanismos fisiopatológicos. Además, el tratamiento de la ERGE mejora el SAOS en pacientes con ambas patologías. El tratamiento con inhibidores de bomba de protones (IBP) se puede utilizar como tratamiento alternativo en pacientes con SAOS leve y moderada. Sin embargo, no conocemos a priori qué pacientes con síndrome de apnea del sueño pueden responder a tratamiento con IBP. Objetivos: Determinar la prevalencia del reflujo gastro-esofágico ácido en pacientes con SAOS; evaluar la respuesta de pacientes con SAOS leve o moderado al tratamiento con IBP en relación a su sintomatología digestiva y respiratoria, y su mejoría objetiva valorada mediante pHmetría y polisomnografía (PSG); e identificar factores predictivos de respuesta a dicho tratamiento. Métodos: Evaluamos de forma prospectiva pacientes con SAOS que consultaron por ronquido. Estudiamos los síntomas típicos y atípicos de ERGE y realizamos un estudio mediante pHmetría de 24 horas de doble canal y una polisomnografía (PSG) de forma simultánea. Se realizó tratamiento con inhibidores de bomba de protones (pantoprazol 80 mg al día las primeras 4 semanas, seguido de 40 mg al día durante al menos 8 semanas más) durante al menos 12 semanas y al finalizar éste repetimos la pHmetría y PSG, y evaluamos la respuesta clínica. La respuesta clínica en el SAS fue valorada en relación al grado de ronquido, apnea y somnolencia. La mejoría en la PSG se definió como un descenso en el 50% del índice de apnea-hipopnea (IAH), o un IAH menor a 20 (criterios de Stanford). Resultados: Aceptaron participar en el estudio 199 pacientes con apnea del sueño (157 hombres, 42 mujeres), con edad media 49 años (20−76), y un índice de masa corporal (IMC) de 28 (19−41). Encontramos síntomas de reflujo gastroesofágico típicos o atípicos en 75% pacientes, y sintomatología faríngea en 58%. Detectamos reflujo anormal en el esófago distal en 72% de pacientes, en los que 82% presentaban también un registro nocturno anormal. En el esófago proximal encontramos reflujo anormal en 46% de los pacientes. 116 pacientes completaron el tratamiento con IBP y el seguimiento. La sintomatología de ERGE mejoró en el 99% de los pacientes, mientras que el SAS mejoró clínicamente y/o polisomnográficamente en el 78%. En el análisis de factores predictivos de respuesta, no encontramos diferencias entre los pacientes que mejoraron y en los que no lo hicieron en: edad, sexo, IMC, consumo de alcohol o tabaco, presencia de sintomatología típica o atípica de reflujo gastroesofágico, gravedad de su patología del sueño o índice de apnea-hipopnea. Sin embargo, la pHmetría basal realizada previa al tratamiento sí fue un predictor de respuesta: 67% de los pacientes que respondieron tenían una phmetría proximal patológica (frente a 33% en los que no respondieron) (p<0.001), y 55% tenían también una pHmetría distal patológica (p<0.05). Conclusiones: El RGE ácido es muy prevalente en pacientes con SAOS, indistintamente de su clínica respiratoria o digestiva. La presencia de ERGE en estos pacientes es independiente de la gravedad de su patología respiratoria obstructiva, y de su peso. Una proporción superior al 70% de pacientes con SAOS leve o moderado responden a tratamiento con IBP. Un registro anormal de pHmetría de doble canal es un factor predictivo para el éxito terapéutico con IBP en estos pacientes.


Gastro-oesophageal reflux disease (GERD) and sleep-related breathing disorders (SRBD) frequently coincide in the same individual, and share not only risk factors, but some pathophysiological mechanisms. Moreover, treatment of GERD improves SRBD in patients with both diseases. Treatment with proton-pump inhibitors (PPI) can be considered an alternative in patients with mild and moderate SRBD. We do not know, however, which SRBD patients may benefit from PPI treatment. Our Aims: were to evaluate the prevalence of gastro-oesophageal reflux in SRBD patients, to analyze the treatment response to PPI in patients with mild or moderate SRBD regarding GERD symptoms, SRBD improvement and esophageal pHmetry, and to find predictive response factors to this therapy. Patients and methods: we prospectively evaluated all consecutive patients with mild or moderate SRBD attending a Sleep Disturbances Clinic. Typical and atypical GERD symptoms were analyzed and simultaneous 24-hour double channel esophageal pH-monitoring and polysomnography (PSG) were performed. Treatment with PPI (pantoprazole 80 mg/day 4 weeks, and 40 mg/day at least 8 more weeks) was established for at least 12 weeks and clinical evaluation, esophageal pHmetry and PSG were repeated. Adequate SRBD clinical response was evaluated according to snore, apnea and somnolence grading. PSG improvement was defined as a 50% decrease in the apnea-hipoapnea index (AHI), or the archievement of an AHI below 20 (Stanford criteria). Results: 199 patients with SRBD participated in the study (157 men, 42 women), with mean age 49 years (20−76), and a body mass index (BMI) of 28 (19−41). 75% of patients also complained of typical and/or atypical GERD symptoms, and 58% of pharyngeal symptoms. Abnormal acid reflux at the distal oesophagus was detected in 72% of patients, of which 82% also had nocturnal reflux. In the proximal oesophagus we identified abnormal reflux in 46% of patients. 116 patients completed the treatment with PPI and the follow-up. GERD symptoms improved in 99% of patients, whereas SRBD improved clinically and/or polysomnographically in 78% of SRBD patients. We did not find age, sex, BMI, tobacco or alcohol abuse, typical or atypical GERD symptoms, severity of SRBD or AHI to be useful predictive response factors to PPI treatment in these patients. However, the initial pHmetry performed before treatment did predict treatment response: 67% of responding patients had a proximal pathological pHmetry (vs 33% in non-responding patients) (p<0.001), and 55% had also an abnormal pHmetry (p<0.05). Conclusions: Gastro-oesophageal acid reflux is highly prevalent in patients with SRBD. The development of GERD in these patients is not related to the severity of the underlying SRBD, or the patients´ weight. Over 70% of mild or moderate SRBD patients improve on PPI treatment. An abnormal double channel pHmetry register is a predictive response factor for the success of PPI treatment in those patients.

Palabras clave

Erge; Saos; PHmetria

Materias

616.3 - Patología del aparato digestivo. Odontología

Área de conocimiento

Ciències de la Salut

Documentos

ima1de1.pdf

736.8Kb

 

Derechos

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

Este ítem aparece en la(s) siguiente(s) colección(ones)