El discurso de El Mercurio de Santiago en la elección presidencial chilena 1999-2000

Author

Chiumimatto Ortego, Magglio

Director

Elejabarrieta Olabarri, Francisco Javier

Estaún i Ferrer, Santiago

Date of defense

2004-07-07

ISBN

8468891231

Legal Deposit

B-43705-2004



Department/Institute

Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Psicologia de l'Educació

Abstract

Desde la perspectiva teórica del análisis del discurso, esta tesis estudia la participación de uno de los centros intelectuales más importantes de la derecha chilena, el diario El Mercurio de Santiago, en la campaña para las elecciones presidenciales efectuadas, en este caso, en dos etapas, el 12 diciembre de 1999 y el 16 de enero de 2000. <br/>Después de un período de recopilación de artículos realizado al mismo tiempo que las informaciones se iban publicando (desde el 26 de mayo de 1999 hasta el 18 de enero de 2000), del cual se obtuvieron más de 4 mil artículos relacionados con la campaña presidencial, se desarrolló un proceso de revisión y selección del material para constituir el corpus definitivo, que estuvo formado por 81 artículos Editoriales, 47 artículos de Portada y 383 titulares Nacionales.<br/>Estos textos señalaron que El Mercurio, a través de sus artículos Editoriales, vinculó permanente al candidato de la coalición de centro izquierda gobernante, la Concertación, con una valoración negativa de la política en general, sustentada en la interpretación defendida por la dictadura acerca de los acontecimientos anteriores al golpe de estado de 1973. Por el contrario, el candidato de la derecha, agrupada en este caso en la coalición Alianza por Chile, fue presentado como un postulante sin pasado político (a pesar de haber defendido, desde su actividad académica, al gobierno militar) y capaz de generar un cambio frente a lo que el diario llama la "política tradicional".<br/>Los artículos de Portada y los titulares de la sección Nacional, por otra parte, proporcionaron una información que enfatizaba esta diferencia entre un candidato de centro izquierda relacionado con los aspectos negativos de la actividad política y un candidato de derecha que habría recibido, gracias a sus capacidades personales, el apoyo de amplios sectores sociales no adscritos al sistema de los partidos políticos. En este sentido, la información entregada por el diario resultó, también, claramente desequilibrada para favorecer al representante de la opción ideológica que se identifica con el diario.<br/>Esta tesis muestra, de esta forma, que después de haber pasado más de una década desde que se inició el proceso de recuperación democrática chileno, con la derrota del dictador Augusto Pinochet mediante un plebiscito en 1988, El Mercurio de Santiago continúa sosteniendo una posición contraria a la política y, por lo tanto, contraria a uno de los mecanismos de expresión más importantes de la voluntad popular en las sociedades democráticas. Lo cual, dada la relevancia de este diario dentro del sistema periodístico nacional, constituye un grave daño para la valoración social de las instituciones representativas de la ciudadanía.


From the theoretical perspective of discourse analysis, this thesis studies the participation of one of the most important intellectual centres of the Chilean Rightñ-wing, El Mercurio de Santiago newspaper, in the electoral campaign for the presidential elections carried out, in this case, in two stages, on 12 December 1999 and 16 January 2000.<br/>After a compilation period conducted at the same time the information was published (from 26 May 1999 to 18 January 2000), from which more than 4 thousands articles about the presidential campaign were obtained, a revision and selection process lead to the final corpus, that included 81 Editorial articles, 47 cover articles and 383 National section headlines.<br/>These texts showed that El Mercurio, through their Editorial articles, constantly linked the candidate of the Centrist-Left ruling coalition, the Concertación, to a negative valuation of politics in general, based on the view defended by the dictatorship on the events prior to the 1973 coup d'état. On the contrary, the candidate of the Right-wing, grouped in the Alianza por Chile coalition, was presented as a candidate without a political past (in spite of his defence, from his academic activity, of the military government) and able to generate a real change departing from what the newspaper called "traditional politics".<br/>On the other hand, the information given in the cover articles and the National section headlines emphasised the opposition between a Centrist-Left candidate linked with the negative side of the political activity and a Right-wing candidate that had received, thanks to his personal skills, support from a wide range of social sectors not necessarily affiliated to the political parties system. In this sense, the information of the newspaper was, clearly, biased in favour of its own political option.<br/>This thesis shows, in this way, that 10 years within a democratisation process that followed the defeat of Augusto Pinochet, in the 1988 plebiscite, El Mercurio de Santiago still holds a position contrary to politics and, therefore, its discourse is against one of the most important mechanisms for expressing public opinions in democratic societies. Considering the outstanding position of this newspaper in the national media system, this is a serious damage to the social valuation of the institutions representing citizenry.

Keywords

Discurso; Mercurio; Chile

Subjects

159.9 - Psychology

Knowledge Area

Ciències de la Salut

Documents

mcho1de1.pdf

664.1Kb

 

Rights

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)